Αισθητική και ασθένεια

Μεταφέρω ένα άρθρο του Γ. Αγγελόπουλου που διάβασα χθες στα «Νέα» γιατί με ενθουσίασε και διότι με έκανε να σκεφθώ προς μια κατεύθυνση που δεν θίγεται συχνά από την κλασική Ιατρική.

Λέει το άρθρο:

Η Εβ Λαπούζ είναι « κοινωνική αισθητικός». Στο αντικαρκινικό κέντρο του Μπορντό, προσφέρει αισθητικές φροντίδες στις καρκινοπαθείς. Φροντίζει γυναίκες όπως η 24χρονη Καρολίν, η οποία αρρώστησε πριν από ένα χρόνο και υποβλήθηκε σε πολλές χημειοθεραπείες. «Χρειάστηκα ένα μήνα για να προσαρμοστώ στο γεγονός ότι έχανα τα μαλλιά μου. Δεν ήθελα να κοιταχτώ σε καθρέφτη. Αφού όμως με περιποιήθηκε η Καρολίν, μπόρεσα να ξαναβγώ για ψώνια στα μαγαζιά, μακιγιαρισμένη και με ένα μαντίλι στο κεφάλι».

Η Εβ Λαπούζ της έμαθε πώς να σχεδιάζει βλεφαρίδες και φρύδια στο πρόσωπο της, πώς να καμουφλάρει τους μαύρους κύκλους γύρω από τα μάτια, πώς να ενυδατώνει το πρόσωπο της μετά τις επώδυνες και κοπιαστικές χημειοθεραπείες.

Η μητέρα της Καρολίν είναι ενθουσιασμένη : « Τη χαλαρώνει πάρα πολύ. Αφού περάσει η αισθητικός , συχνά αποκοιμιέται για μια δυο ώρες». Η νεαρή ασθενής συμφωνεί: «Μια επίσκεψη της Εβ είναι σαν μορφίνη. Όταν εκείνη είναι εδώ, δεν χρειάζεται να πατάω την αντλία του ναρκωτικού, για να αντιμετωπίσω τον πόνο.»

Γιατροί και ψυχολόγοι προσανατολίζουν τακτικά την Εβ Λαπούζ στις ασθενείς που αισθάνονται τον περισσότερο πόνο. Όταν οι ασθενείς έχουν υποστεί μια επίθεση με τις ακτινοβολίες ή στο χειρουργείο, η εικόνα του σώματος τους έχει αλλάξει εντελώς, εξηγεί ο γιατρός Λακντιά, ειδικός στον πόνο. Δεν αναγνωρίζουν πλέον τον εαυτό τους σε αυτό το μωλωπισμένο περίβλημα. Γίνονται περισσότερο αντικείμενο παρά υποκείμενο. Η προσέγγιση με την αφή επιτρέπει να κινητοποιηθεί το αίσθημα της ευεξίας σε ένα τμήμα του σώματος, κάτι που βοηθάει να ανασυγκροτηθούν, να συνέλθουν.

Όπως λέει και μια ασθενής, το να παραμείνεις ωραία είναι ένας άλλος τρόπος για να καταπολεμήσεις την ασθένεια. Κυρίως στο βλέμμα του άλλου, όπου οι ασθενείς τόσο φοβούνται τον οίκτο.


Βρήκα συγκλονιστική αυτή την ματιά, μέσα από μια προοπτική αισθητικής, πάνω στο ανθρώπινο σώμα που πάσχει.

Πράγματι η αρρώστια είναι μια επίθεση πάνω στο σώμα μας, ένα ναρκισσιστικό πλήγμα το οποίο καλούμεθα να ξεπεράσουμε.

Πολλοί είναι αυτοί που αισθάνονται ότι το σώμα τους, τους πρόδωσε. Ο οργανισμός τους τα έβαλε με τα ίδια του τα κύτταρα και άρχισε να τα καταστρέφει. Οι γιατροί τους λέμε ότι πρόκειται για αυτοάνοσο νόσημα, εκείνοι ξέρουν ότι το πάγκρεας δεν βγάζει πια ινσουλίνη ή ότι οι αρθρώσεις τους πονάνε και πρήζονται ή ότι ο θυρεοειδής τους σταμάτησε να λειτουργεί.

Ακόμα και απλές φυσιολογικές καταστάσεις, μπορεί να μας προκαλέσουν θλίψη. Η αλλαγή που παρατηρούν οι γυναίκες στο σώμα τους όταν μπουν στην εμμηνόπαυση, η μειωμένη στυτική λειτουργία στους άνδρες μετά από κάποια ηλικία, διαφορετική για τον καθένα.

Οι γιατροί φροντίζουν να αποκατασταθούν οι βιολογικές παράμετροι, δεν σκέπτονται καν ότι μπορεί η ύπαρξη και μόνο του νοσήματος να έχει αλλάξει δραστικά την εικόνα που είχε το άτομο για τον εαυτό του. Αυτό ακόμα και αν δεν επιφέρει εξωτερικές αλλαγές ή σημάδια.

Ίσως όμως αν ασχοληθούμε λίγο με την αποκατάσταση αυτής της εικόνας, ακόμα και σε εξωτερικό εφήμερο επίπεδο, όπως η γαλλίδα αισθητικός, μπορεί να πετύχουμε αποτελέσματα ανάλογα με αυτά ψυχολογικής υποστήριξης μηνών.

Μου έρχονται στο νου δύο ασθενείς μου. Ο ένας αγόρι τότε 18 ετών που παρουσίασε διαβήτη στα 17 του, μου είπε, πριν από πολλά χρόνια, «είναι μεγάλο σπάσιμο να βλέπεις τους άλλους να έχουν την τσατσάρα στο τσεπάκι που εγώ έχω την σύριγγα ινσουλίνης».

Μια άλλη κοπέλα, πρόσφατα κοιτώντας τα δάκτυλα της που είχαν μαυρίσει και σκληρύνει από τα τρυπήματα για να κάνει τις καθημερινές της μετρήσεις, μονολογούσε δυνατά: «είδατε πως έχουν καταντήσει;». Αισθάνθηκα τη λύπηση που ένοιωθε για το σώμα της και διερωτήθηκα κατά πόσο το αγαπάει παρόλα αυτά, ή του χρεώνει την ταλαιπωρία που περνάει κάθε μέρα.

Πιστεύω ότι αν δεν συμφιλιωθεί κανείς με το σώμα του, ακόμα και όταν αυτό «ακρωτηριασθεί» με την ευρύτερη έννοια του όρου, δεν μπορεί να το φροντίσει και να συμβάλει στην καθημερινή θεραπευτική αντιμετώπιση.

Πολλοί είναι εκείνοι, πέραν των γιατρών, που μπορούν να συμβάλουν προς αυτή την κατεύθυνση. Βλέπει κανείς τι διάσταση μπορεί να πάρει ένα επάγγελμα σαν αυτό της αισθητικού, που θεωρείται ότι καλύπτει τις ματαιόδοξες και επιφανειακές ανάγκες των γυναικών.

Μήπως άραγε η μη ενασχόληση των θεραπευτών με αυτή την αισθητική πλευρά, υποκρύπτει κάποιου είδους πουριτανισμό, ή έχει να κάνει και με το φύλο του θεραπευτή;