" Ανήλικοι" ασθενείς

Αφορμή για το σημερινό post ήταν η επίσκεψη στο ιατρείο, ενός ζεύγους όπου ο κύριος, 73 ετών, είχε διαβήτη, ενώ η σύζυγος του (οτιδήποτε μεταξύ 60-75) τον συνόδευε.

Από την αρχή κατάλαβα περί τίνος επρόκειτο, δεν χρειαζόταν και πολύ άλλωστε.

Στην ερώτηση μου, κοιτώντας κατάματα τον ασθενή: «από πότε έχετε ζάχαρο;» έρχεται βολίδα η απάντηση από την σύζυγο: «10 χρόνια».

«Τι άλλα προβλήματα υγείας έχετε;»

« Έχει πίεση, χοληστερίνη και έχει κάνει εγχείρηση για προστάτη».

Όταν γύρισα, την κοίταξα και είπα: «Αφήστε μπορεί να μου τα πει ο ίδιος», η μάλλον ενοχλημένη απάντηση ήταν «ε! ας τα πει».

Περιττό να πω ότι σε όλη τη διάρκεια της εξέτασης η σύζυγος πεταγόταν για να προλάβει την απάντηση, όπως σε κάτι τηλεπαιχνίδια, που κερδίζει αυτός που θα πατήσει πρώτος το κουμπί.

Ακόμα και όταν έτεινα προς τον ασθενή το βιβλιάριο με την συνταγή, πετάχτηκε από το πλάι ένα χέρι, το άρπαξε λέγοντας: δώστο εμένα να το δώσω έξω για τις σφραγίδες.

Φαντάζομαι ότι οι άνθρωποι αυτοί, μετά από τόσα χρόνια συμβίωσης, έχουν βρει τους δικούς τους κώδικες επικοινωνίας και πορεύονται. Θεωρώ ότι οποιαδήποτε παρέμβαση σε αυτό μάλλον κακό θα προκαλέσει, άσε που θα είναι και αναποτελεσματική.

Υπάρχει όμως μια άλλη κατηγορία, αυτή των νέων με διαβήτη ( 17- 25 ετών) που έρχονται στο ιατρείο με έναν από τους γονείς, συνήθως την μητέρα.

Αν ο νέος ή νέα έχει από πολύ μικρός τον διαβήτη, η μάνα συμπεριφέρεται όπως τότε που το παιδί ήταν 6 ή 7 χρονών και το πήγαινε στο «Παίδων».

Αυτή κρατάει το τετράδιο με όλες τις καταγραφές των τιμών, πράγμα που δεν χρειάζεται πια γιατί όλοι οι μετρητές έχουν μνήμη, αναφέρει τις υπογλυκαιμίες και με διακριτικότητα ή αγανάκτηση λέει : «τώρα εγώ θα το πω στη γιατρό, τι τρως κάθε μέρα και ότι δεν μετριέσαι όσο συχνά χρειάζεται.»

Επειδή πιστεύω ότι αν δεν ζητήσω να μιλήσω μόνη μου με το παιδί της, την έχω χάσει την επαφή μαζί του, το κάνω πάντα.

Πολλές φορές διαπιστώνω ότι ο νέος αυτός άνθρωπος που μπορεί να είναι και 24 ετών, χαίρεται μεν που δεν έχει τη γκρίνια της μάνας του, αλλά ταυτόχρονα δεν είναι καθόλου διατεθειμένος να αναλάβει την ευθύνη της διαχείρισης του διαβήτη του.
Υπάρχει δηλαδή μια αμφιθυμική σχέση με την καταπίεση και τον έλεγχο που του εξασκείται. Π. χ. από την μια με κουράζει και μου σπάει τα νεύρα, από την άλλη θέλω να μου κάνει το πρωί την ινσουλίνη και να μου φέρνει το πρωινό στο κρεβάτι , ώστε να μην ξυπνάω εγώ και να μην κινδυνεύω να πάθω υπογλυκαιμία.

Τις περισσότερες φορές περιμένουν από τους γονείς τους να τρέξουν στο ταμείο τους για τα αναλώσιμα ή την ινσουλίνη, πράγμα που οι γονείς κάνουν φοβούμενοι μήπως μείνει το παιδί τους χωρίς.

Το δύσκολο εδώ είναι να μπορέσεις να βοηθήσεις την μητέρα να αποσυρθεί χωρίς αφενός να το εισπράξει αυτό σαν : «τόσα χρόνια εγώ ασχολούμαι και έρχεσαι εσύ τώρα ( η γιατρός) και μου λες να φύγω και θα τα βρείτε οι δυο σας», αφετέρου να πεισθεί ότι είναι άλλος τώρα ο ρόλος της και μόνο αν απομακρυνθεί θα αναλάβει την φροντίδα του διαβήτη το παιδί της, πράγμα που είναι και το ζητούμενο.

Πρέπει να πω ότι αυτό που με τρομάζει είναι όταν βλέπω νέους στα 20 και πάνω πλήρως αφημένους στην φροντίδα των γονιών τους. Να θεωρούν αυτονόητο ότι η μητέρα τους θα δώσει αναφορά για το τι έγινε από την περασμένη φορά που συναντηθήκαμε και δεν βλέπουν κανένα λόγο να μην είναι παρούσα σε όλη τη διάρκεια της συζήτησης.

Διερωτώμαι σε τι βαθμό συνέβαλε η ύπαρξη του διαβήτη στην διαμόρφωση και διατήρηση μιας τέτοιας σχέσης. Σίγουρα δεν αρκεί να πεις : «αφήστε μας λίγο να τα πούμε οι δυο μας» για να τροποποιηθεί. Από την άλλη δεν μου πάει να αποφασίσω όπως στο πρώτο παράδειγμα, του ζεύγους των ηλικιωμένων, «άσε τα έχουν βρει μεταξύ τους».

Προβληματίζομαι, λοιπόν, αν και πώς να μεθοδεύσω κάποια παρέμβαση.