Κυριακή, Φεβρουαρίου 13, 2011

Τι παίρνουν τελικά οι ασθενείς μας;

Ένα από τα θέματα που απασχολεί την ιατρική κοινότητα διεθνώς, είναι το θέμα της compliance σε σχέση με την φαρμακευτική αγωγή που καλούνται να πάρουν οι ασθενείς.
Κατά πόσο δηλαδή οι ασθενείς παίρνουν τα αντιδιαβητικά ή αντιυπερτασικά δισκία ή ότι άλλα χάπια τους έχει συστήσει ο γιατρός τους.

Από πολλές μελέτες προκύπτει οτι το ποσοστό συμμόρφωσης, έτσι μεταφράζεται ο όρος compliance, είναι πολύ μικρό, κυρίως δε στα χρόνια νοσήματα. Φαίνεται οτι τα πράγματα είναι ακόμα χειρότερα όταν πρόκειται για ψυχοφάρμακα.

Σκέπτεται λοιπόν κανείς ότι έχει γίνει σημαντικός κόπος και έξοδα, τόσο από τη μεριά του θεραπευτή όσο και του ασθενούς, για να βρεθεί η σωστή αγωγή στη σωστή δόση και στη συνέχεια ο ασθενής παίρνει τα χάπια μέρα παρά μέρα, ή τα σταματάει για να δει που θα πάει η πίεση ή το ζάχαρο κ.τ.λ

Όσα περισσότερα χάπια χρειάζεται να παίρνει κάποιος τόσο πιθανότερο είναι να κάνει "έκπτωση" και να τα μειώνει ή να καταργήσει κάποια κατηγορία, κρίνοντας οτι δεν του είναι απαραίτητα.

Το επιχείρημα που ακούω αρκετά συχνά, όταν διαπιστωθεί ότι ο συγκεκριμμένος ασθενής σταμάτησε να παίρνει κάποιο από αυτά που είχα εγώ ή κάποιος άλλος, συστήσει ειναι :" μα παίρνω μια χούφτα φάρμακα κάθε μέρα".

Δεν έχω καταλήξει ποιά κατηγορία δισκίων υφίσταται τη μεγαλύτερη μείωση, σίγουρα πάντως κανείς δεν κόβει τις άχρηστες βιταμίνες!

Οι περισσότερες φαρμακευτικές εταιρείες παράγουν σκευάσματα που είναι δύο ή και τρείς ουσίες σε ένα δισκίο, στην προσπάθεια να αυξηθεί η compliance.

Αν εξαιρέσουμε τις περιπτώσεις που κάποιος ξεχνάει, λόγω και της ρουτίνας, να πάρει το χάπι του, ποιοί είναι άραγε οι λόγοι που βλέπουμε τόσο συχνά αυτό το φαινόμενο;

Πιστεύω ότι έχουμε μεγάλη ευθύνη εμείς οι γιατροί επειδή δεν αφιερώνουμε το χρόνο που χρειάζεται για να εξηγήσουμε στον καθένα την αναγκαιότητα που υπάρχει στο να πάρει το φάρμακο πουτου συνταγογραφήσαμε.

Τις περισσότερες φορές, ο ασθενής δεν ενημερώνεται για τις ενδεχόμενες ανεπιθύμητες ενέργειες που μπορεί να εμφανίσει στην αρχή τουλάχιστον, η φαρμακευτική αγωγή που του συστήσαμε.
'Ετσι με το που θα νοιώσει κάποια ενόχληση, θεωρεί ότι δεν του πάει αυτό το φάρμακο και το σταματάει.

Δεν ενημερώνει το γιατρό του προφανώς γιατί θεωρεί οτι αυτός δεν έχει το χρόνο να τον ακούσει και ενδεχομένως να μην συμμερισθεί τη δυσφορία του.

Πολλοί γιατροί εκλαμβάνουν τα παράπονα των ασθενών τους σαν προσωπική αμφισβήτηση, σχετικά με την επιλογή της θεραπευτικής αγωγής.

Σίγουρα υπάρχουν πολλοί άλλοι λόγοι για τους οποίους κάποιος σταματάει να παίρνει τα χάπια που του συνταγογράφησαν. Θα ήταν χρήσιμο να υπήρχε ανάλογη καταγραφή, θα βοηθούσε στη μείωση αυτού του φαινομένου που πολλές φορές κυριολεκτικά "στέλνει τον κόσμο στο νοσοκομείο".

Πρέπει δε να πώ οτι μου κάνει εντύπωση το πόσο συχνά ακούω, θα έλεγα σχεδόν πάντα, όταν προτείνω κάποιο ηρεμιστικό, "φοβάμαι μην το συνηθίσω" κάτι που δεν άκουσα ποτέ για το κάπνισμα.

Δευτέρα, Ιανουαρίου 31, 2011

Ποιούς βοηθάει η αυτομέτρηση του ζαχάρου:

Με αφορμή μια ομιλία που έχω να κάνω σχετικά με την σημασία της αυτομέτρησης στη ρύθμιση του διαβήτη θέλησα να καταγράψω κάποιες σκέψεις.

Η τεχνολογική εξέλιξη στους μετρητές ζαχάρου τα τελευταία χρόνια είναι εντυπωσιακή. Όταν εγώ ξεκίνησα να ασχολούμαι με τον διαβήτη υπήρχε μόνο ένας μετρητής, τέτοιου μεγέθους που δεν ήταν εύκολο να τον μεταφέρεις στην τσάντα και το κυριώτερο έπρεπε να ξεπλύνεις την ταινία κάτω από την βρύση πριν την βάλεις για μέτρηση!

Σήμερα οι μετρητές είναι μικροί, εύχρηστοι, χρειάζονται ελάχιστη ποσότητα αίματος, δίνουν το αποτέλεσμα σε 20 δευτερόλεπτα, οι περισσότεροι συνδέονται, μέσω λογισμικού, με υπολογιστή. Κάποιοι νεότεροι είναι όλος ο μετρητής ένα usb που μπορεί να στείλει τα δεδομένα μέσω υπολογιστή.

Πριν από μερικά χρόνια η χρήση των μετρητών ζαχάρου αφορούσε κατά κύριο λόγο όσους είχαν διαβήτη τύπου1. Σήμερα ακόμα και όσοι αντιμετωπίζουν το ζάχαρο τους μόνο με δίαιτα, έχουν δυο τρείς μετρητές στο σπίτι.

Εδώ είναι η πρώτη μου ένσταση: πιστεύω ότι η εντελώς δωρεάν διάθεση των μετρητών ζαχάρου αφενός μεν τους απαξίωσε, αφετέρου δημιούργησε πεδίο για σύγχυση, δεδομένου ότι οι περισσότεροι έχουν πάνω από δύο μετρητές, κάνουν ταυτόχρονα μέτρηση, βρίσκουν τις αναμενόμενες στατιστικά μικρές διαφορές, και καταλήγουν ότι είναι χαλασμένοι και αναξιόπιστοι.

Για όσους έχουν διαβήτη τύπου 1 και τους απασχολεί η ρύθμιση του διαβήτη τους, η συμβολή των μετρητών είναι ανεκτίμητη. Τα εντατικοποιημένα σχήματα προϋποθέτουν μέτρηση πριν από το γεύμα και χορήγηση της ινσουλίνης, ανάλογα με την τιμή του ζαχάρου και το τι πρόκειται να φάει κανείς.

Οι υπογλυκαιμίες έχουν περιορισθεί σημαντικά με τις συχνές μετρήσεις στο 24ωρο.

Δυστυχώς υπάρχει μεγάλος αριθμός εφήβων και νέων που σπάνια κάνει μέτρηση, είτε γιατι όπως ισχυρίζονται "ξέρω τι ζάχαρο έχω χωρίς να μετρηθώ" είτε γιατί "δεν προλαβαίνουν" κ.τ.λ.

Εδώ βέβαια δεν είναι θέμα διαθέσιμης τεχνολογίας, αλλά αποδοχής του διαβήτη.

Πρόβλημα υπάρχει όμως και στην μεγάλη πλειοψηφία αυτών που έχουν διαβήτη τύπου 2, βρίσκονται σε αγωγή με δισκία ή ινσουλίνη και κάνουν άπειρες μετρήσεις, χωρίς να είναι σε θέση να αξιολογήσουν τα αποτελέσματα. Πολλές φορές μάλιστα θα ήταν καλύτερα να μην είχαν μετρήσει το ζάχαρο τους, όπως π.χ όταν βρίσκουν μια τιμή 105 και δεν κάνουν καθόλου ινσουλίνη "επειδή έχει έρθει στα φυσιολογικά". Αποτέλεσμα: στην επόμενη μέτρηση το ζάχαρο να είναι στα ύψη.

Οι ταινίες μέτρησης είναι ακριβές και είναι κρίμα να καταναλώνονται ακόμα και για λάθος λόγο όπως όταν μας λένε: "έφαγα πολύ, έφαγα και γλυκό και μέτρησα για να δώ πού θα πάει"!

Δευτέρα, Ιανουαρίου 24, 2011

Νεες μορφές εκπαίδευσης

Κάθε τόσο κάτι με πιάνει και λέω "άντε να γράψω πάλι στο blog" λες και αυτό υπάρχει εκει και περιμένει, σε λανθάνουσα κατάσταση, παρά το ότι έχω να γράψω έναν ολοκληρο χρόνο.

Κάθε φορά που επανέρχομαι (έχει γίνει δυό τρείς φορές αυτό) σκέφτομαι ότι τώρα τα θέματα θα είναι διαφορετικά, ευρύτερου ενδιαφέροντος, πάντα γύρω από τον διαβήτη βέβαια. Μετά σκέφτομαι ότι αν ξανοιχτώ μπορεί να αρχίσει ο καταιγισμός των προσωπικών ιατρικών ερωτήσεων του τύπου: " γιατί ενώ δεν τρώω έχω ζάχαρο αυξημένο τα πρωϊνά;" και βέβαια δεν επιτρέπεται να γίνεται ιατρική συμβουλευτική, ούτε αναφορά σε σκευάσματα, μέσω διαδικτύου.

Παρ' ολαυτά πιστεύω οτι υπάρχει η δυνατότητα, μέσα από ένα blog, να γίνεται ενημέρωση ή να δίνονται απαντήσεις σε ερωτήματα ευρύτερου ενδιαφέροντος. Αυτό θέλω να επιδιώξω να κάνω μέσα από αυτό το χώρο.

Βλέπω όλο και περισσότερο να δραστηριοποιούνται φαρμακευτικές εταιρείες ή εταιρείες παροχής υπηρεσιών στο να καλύψουν τα κενά στην εκπαίδευση των ασθενών με διαβήτη, σε θέματα που αφορούν την διατροφή τον τρόπο χορήγησης της ινσουλίνης και άλλα.

Φαίνεται οτι κάνουν καλά την δουλειά τους, δεν υπάρχει πίσω από το εκπαιδευτικό πρόγραμμα τίποτα "κρυφό" ως προς την προώθηση των προϊόντων τους στους ασθενείς.
Πιστεύω ότι χτίζουν έτσι ένα θετικό προφίλ της εταιρείας με κοινωνική παροχή προς τα άτομα με διαβήτη.

Πριν από λίγες ημέρες παρευρέθηκα σε μια ανάλογη παρουσίαση. Ο φίλος και συνάδελφος που παρουσίασε το πρόγραμμα ξεκίνησε λέγοντας ότι: η εταιρεία με αυτή τη σειρά των 5 δίωρων σεμιναρίων καλύπτει αυτό που δεν υπάρχει περίπτωση λόγω φόρτου εργασίας να κάνει ο γιατρός που παρακολουθεί τον ασθενή με διαβήτη.

Μάλλον έχει δίκιο ο συνάδελφος αλλά εμένα κάπως μου "κάθησε" αυτό το "δεν υπάρχει περίπτωση να μπορεί να το κάνει ο γιατρός..." Κι όμως είναι μία από τις βασικές αποστολές του.

Το σεμινάριο αφορούσε την αλλαγή τρόπου διατροφής και ενσωμάτωσης της άσκησης στην καθημερινότητα ατόμων με διαβήτη τύπου 2. Η εκπαίδευση γίνεται σε μικρές ομάδες, σε χώρο εκτός νοσοκομείου, με την δυνατότητα ενεργητικής συμμετοχής των συμμετεχόντων.

Περιμένω να δω τα αποτελέσματα αυτής της δουλειάς που γίνεται σε ομάδες με περιορισμένο αριθμό συμμετεχόντων. Έχω σκοπό να πάω και εγώ να τα παρακολουθήσω μαζί με τους ασθενείς που θα έχω προτείνει .