Μπορεί ο φόβος να γίνει κίνητρο;

Πριν από μερικές μέρες ήρθαν στο ιατρείο , μια γυναίκα 60 ετών με την κόρη της.

Η μητέρα που είχε τον διαβήτη, με ύφος παραίτησης και ελαφριάς κατάθλιψης,  μορφωμένη , εργαζόμενη και η κόρη όπως θα λέγαμε «καλοβαλμένη» με ένταση και αγωνία για την κατάσταση της μητέρας της.

Δικαίως, η μητέρα με διαβήτη από 12 ετίας , καπνίζει γύρω στα δύο πακέτα την ημέρα και η γλυκοζυλιωμένη της ήταν στο 10%.

Δεν μετράει το ζάχαρο της και η αφορμή για να έρθουν ήταν ότι παρουσίασε μια αιμορραγία που ευτυχώς δεν αφορούσε τον αμφιβληστροειδή αλλά το εξωτερικό μέρος του ματιού.

Στην προσπάθεια να καταλάβω που οφείλεται η παραίτηση της , η μεν ίδια μου είπε « είμαι άνθρωπος που δεν ασχολείται με τον εαυτό του» η κόρη « δουλεύει πολύ κρατάει και το εγγόνι της και δεν προσέχει τον εαυτό της».

Το σύστημα δεν επιτρέπει μια πιο σε βάθος διερεύνηση του τι γίνεται και έτσι και εγώ άρχισα να εξηγώ , δεδομένου ότι έπρεπε να αρχίσει ινσουλίνη, ποια θα είναι τα οφέλη από την καλή ρύθμιση και από την , τουλάχιστον μείωση του καπνίσματος.

Όλη αυτή την ιστορία την γράφω γιατί στο σημείο αυτό η κόρη παρεμβαίνει λέγοντας: «Της τα λέτε πολύ ήπια, εμεις την έχουμε τρομάξει για να ξεκινήσει να κάνει κάτι για την υγεία της, θα τα χάσει τα μάτια της έτσι όπως πάει».

Στα  τόσα χρόνια που ασχολούμαι με τον διαβήτη, αυτή τη φράση την έχω ακούσει αρκετές φορές.

Ο λόγος που δεν φέρνω τον κίνδυνο των επιπλοκών σαν επιχείρημα είναι γιατί  α) πιστεύω ότι είναι αναποτελεσματικό και  β) ότι είναι ηθικά απαράδεκτο μέσα την εξουσία που έχεις σαν γιατρός , να τρομάζεις τον ασθενή .

Πιστεύω, αλλά πραγματικά δεν είμαι σίγουρη ότι εγώ έχω δίκιο, ότι αν  οι άνθρωποι δεν  κάνουν αυτό που θα έπρεπε για την υγεία τους, δεν είναι επειδή δεν ξέρουν τις συνέπειες και χρειάζεται να τους τις πω εγώ.

 Πάνω σε κάθε πακέτο τσιγάρων γράφει ότι το κάπνισμα  βλάπτει σοβαρά  την υγεία.

Δεν θα ξεχάσω την έκπληξη μου όταν πρόσφατα, συμμετείχα σε στρογγυλό τραπέζι με διευθυντή πνευμονολογικής κλινικής , έδωσε μια υπέροχη διάλεξη για το πόσο ευθύνεται το κάπνισμα στην εμφάνιση της  χρόνιας αποφρακτικής πνευμονοπάθειας.

Από την ώρα που τέλειωσε η εκδήλωση μέχρι που πήραμε το αεροπλάνο για να γυρίσουμε, δεν σταμάτησε να καπνίζει.!!

Από την άλλη θυμάμαι το πόσοι ασθενείς μας ήρθαν ή μας πήρανε τηλέφωνο πανικόβλητοι όταν άκουγαν από την τηλεόραση ότι η Μαριέττα Γιαννάκου υπέστη , λόγω διαβήτη έλεγαν, ακρωτηριασμό του ποδιού. Κανείς δεν ανέφερε ότι  επρόκειτο για πολύ βαριά καπνίστρια. Όμως το φοβερό αυτό γεγονός κινητοποίησε πάρα πολύ κόσμο να ενδιαφερθεί για το τι μπορεί να κάνει ώστε να μην έχει ανάλογη κατάληξη.

Τα όρια ανάμεσα στην ενημέρωση και τον εκφοβισμό, ιδίως όταν πρόκειται για ανθρώπους που βλέπεις ότι πιστεύουν ότι αυτοί δεν θα πάθουν ποτέ τίποτα, είναι κάποιες φορές ασαφή.

Όμως και ο υπερβολικός φόβος μπορεί να εκφράζεται με αδιαφορία του τύπου « ότι θέλει ας γίνει».

Αν είχαμε περισσότερο χρόνο στη διάθεση μας να συζητήσουμε με τον κάθε άνθρωπο που έχουμε απέναντι μας και να καταλάβουμε, όχι πάντα βέβαια, με ποιόν έχουμε να κάνουμε, τα πράγματα θα ήταν λιγάκι πιο εύκολα.

Πάντα όμως  με τρομάζει όταν βλέπω αρκετούς από τους νέους , ακόμα ειδικευόμενους γιατρούς, να παίρνουν ύφος νουθεσίας και να λένε « αν συνεχίσεις έτσι κινδυνεύεις να τυφλωθείς».

Η εύκολη απάντηση είναι « εξαρτάται από τον άνθρωπο που έχεις απέναντι».

Για μένα αυτό είναι αφενός μεν μια αλήθεια  αλλά και μια υπεκφυγή.

Έχουμε άραγε προοδεύσει στην αντιμετώπιση του Διαβήτη;

Την Τετάρτη αρχίζει το Πανελλήνιο Διαβητολογικό Συνέδριο.

 Απευθύνεται σε γιατρούς κυρίως Παθολόγους Ενδοκρινολόγους αλλά και σε άλλες ειδικότητες όπως παιδίατροι, καρδιολόγοι κ.τ.λ

Μού έχει ζητηθεί να συμμετάσχω σε τρείς εκδηλώσεις, μια διάλεξη, ένα προεδρείο και μια  τρίτη εκδήλωση που γίνεται με αφορμή τα 20 χρόνια από την κυκλοφορία της Humalog, της ινσουλίνης ταχείας δράσης που κυκλοφόρησε για πρώτη φορά το 1997.

Αυτό που μου ζητήθηκε, εκτός από το να προεδρεύσω άλλων δύο ομιλητών, είναι να θυμηθώ και να περιγράψω πως ήταν τα πράγματα στον διαβήτη τότε.

Αυτό μου έδωσε την αφορμή να πάω πίσω όχι 20 αλλά 30 χρόνια, τότε που μόλις είχα γυρίσει από το Λονδίνο και έστηνα το Διαβητολογικό της Πολυκλινικής.

Η Πολυκλινική είχε μέχρι τότε τον Τζον Αλιβιζάτο διευθυντή και Πρόεδρο του νοσοκομείου.

Ήταν από τους πρώτους αν όχι ο πρώτος που «έφερε» τον διαβήτη στην Ελλάδα  στη δεκαετία του 60, το μόνο που μπορώ να πω γι αυτόν είναι δεν υπάρχουν πια στο χώρο μας άνθρωποι αυτού του ήθους και του επιστημονικού και ανθρώπινου διαμετρήματος.

Πολλά από τα «παιδιά» που βλέπω τις Τετάρτες, ερχόντουσταν πριν από 30 χρόνια με τη μαμά τους, σε ηλικία τότε 13-16 ετών και τώρα τους /τις βλέπω στα 40+ με χωρίς  παιδιά.

Γι αυτό και συνεχίζω να αναφέρομαι  στα «παιδιά».

Όταν ξεκίνησα να ασχολούμαι με τον διαβήτη οι μετρητές ήταν 10 φορές μεγαλύτεροι από τους σημερινούς, στην αρχή έπρεπε να υπάρχει τρεχούμενο νερο να ξεπλυθεί η ταινία για να μπεί στο μηχάνημα και να μετρήσει.

Τις περισσότερες φορές ξεπλέναμε την ταινία και την συγκρίναμε με χρωματική κλίμακα πάνω στο κουτί, σκούρο πράσινο από 200-260 πιο ανοικτό 120-180….

Στυλό ινσουλίνης δεν υπήρχαν είχαν αρχίσει να κυκλοφορούν οι σύριγγες μιας χρήσης με βελόνες που δεν είχαν καμία σχέση με τις σημερινές.

Το πρόβλημα ήταν ότι έπρεπε να έχει κανείς 2 μπουκαλάκια την βραδείας και ταχείας δράσης και να κάνει ανάμειξη στη σύριγγα από την καθεμία. Καμία δυνατότητα διακριτικότητας αν ήθελες να κάνεις την ένεση εκτός σπιτιού.

Μέχρι το 1997, έπρεπε να περιμένει κανείς τουλάχιστον μισή ώρα από την στιγμή που έκανε την ταχείας μέχρι να αρχίσει να τρώει.

Στον διαβήτη τύπου2 ίδια και χειρότερα. Δύο κατηγορίες δισκίων  η μία εκ των οποίων προκαλούσε  βαρειές υπογλυκαιμίες.

Η ύπαρξη γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης , άγνωστη μέχρι το 1980.

Με τα χρόνια και όπως ήταν αναμενόμενο , εμφανίστηκαν  νέες ινσουλίνης μακράς και ταχείας δράσης που είναι πιο κοντά στη φυσιολογική δράση, δεν υπάρχουν πια σύριγγες, οι μετρητές είναι όπως όλοι ξέρετε, υπάρχουν αντλίες με αισθητήρες υπάρχουν αισθητήρες που δίνουν συνεχή ενημέρωση .

Στον διαβήτη τύπου 2 επανάσταση τα τελευταία χρόνια με κατηγορίες φαρμάκων που προσφέρουν εκτός από ρύθμιση του ζαχάρου σημαντική καρδιοπροστασία.

Παρολαυτά  έχω την αίσθηση ότι όσο το πρόβλημα διαβήτης δεν έχει οριστική αντιμετώπιση είναι σαν όλα αυτά να μην υπάρχουν.

Αυτό είναι φυσικό, η ανθρωπότητα προοδεύει ακριβώς επειδή δεν  επαναπαύεται σε ότι έχει καταφέρει αλλά ψάχνει για το καλύτερο .

Εξάλλου  για τους νέους που εμφανίζουν σήμερα διαβήτη, τους είναι εντελώς αδιάφορο το πώς ήταν τα πράγματα  20 χρόνια πριν.

Το ερώτημα μου είναι αν και κατά πόσο παρά την τεχνολογική αυτή έκρηξη η ρύθμιση του ζαχάρου είναι αναλόγως καλύτερη σε σχέση με τότε.

Σίγουρα η ποιότητα ζωής έχει αλλάξει , οι επιπλοκές είναι λιγότερες , αλλά πέρα από τις δικές μου νοσταλγικές αναμνήσεις, το ερώτημα παραμένει: Τι θα έπρεπε να γίνει ώστε η γλυκοζυλιωμένη  6-6.8% να είναι ο κανόνας για την πλειοψηφία είτε του τύπου1 ή του 2.  

    

Γιατι τα μαντζούνια πείθουν τόσο πολύ;

Σήμερα ανοίγοντας το τηλέφωνο σε ειδησεογραφική σελίδα, έπεσα πάνω στον τίτλο

« Ξεχάστε τον διαβήτη»

 Τρόμαξα, σκέφθηκα ότι βρέθηκε το φάρμακο για την εξάλειψη του διαβήτη και εγώ δεν πήρα χαμπάρι και ότι θα βρεθώ χωρίς δουλειά.

Ακολουθούσε εκτενέστατο κείμενο για κάποιο φυτό που μετά από έρευνες , βρέθηκε ότι αντιμετωπίζει οριστικά τον διαβήτη τύπου 1 και τύπου 2. Είχε και κάτι  φωτοτυπίες που δεν διαβαζόντουσταν και είχαν το σήμα της Αμερικανικής Διαβητολογικής Εταιτρείας.

Πήρα τηλέφωνο τον Πρόεδρο της Διαβητολογικής Εταιρείας και του το είπα, επισημαίνοντας ότι έπρεπε να επέμβουμε αμέσως.

Σκέφθηκα τον νέο που διαγνώσθηκε προ ημερών με διαβήτη τύπου 1  και μέσα στη σύγχυση και την απελπισία του διαβάζει αυτό το άρθρο.

Οι έχοντες διαβήτη από καιρό δεν κινδυνεύουν , έχουν μάθει να ακούνε για το ότι « βρέθηκε η θεραπεία» να ελπίζουν να απογοητεύονται και πια να μην  λαμβάνουν υπόψη τους παρόμοια δημοσιεύματα.

Όμως το θέμα δεν αφορά μόνο τον διαβήτη. Μια τεράστια οικονομική αγορά  είναι αυτή των συμπληρωμάτων διατροφής.

Δεν υπάρχουν κλινικές μελέτες που να επιβεβαιώνουν την ανάγκη λήψης μιας σωρείας βιταμινών ή τονοτικών σκευασμάτων, παρ’ολαυτά  δεν μπορείς να πείσεις τον κόσμο ότι είναι περιττό να τα παίρνουν σε ορισμένες δε περιπτώσεις μπορεί να είναι και επιβαρυντικό για το συκώτι ή τους νεφρούς.

Η βιταμίνη που φαίνεται ότι λείπει από τους περισσότερους Έλληνες, Ιταλούς Κυπριους είναι η βιταμίνη D, παρά το ότι έχουμε τόση ηλιοφάνεια , φαίνεται από επιδημιολογικές μελέτες ότι το πρόβλημα είναι γενετικό.

Βιταμίνη απαραίτητη για τον οργανισμό και την πρόληψη οστεοπόρωσης, σε έλλειψη ακόμα και στα παιδιά, λαμβάνεται πολύ λιγότερο από την C που όλοι πιστεύουν ότι θα τους προφυλάξει από την γρίππη.

Τα ράφια των φαρμακείων έχουν διπλασιασθεί σε μέγεθος προκειμένου να χωρέσουν όλα τα παράξενα και απίθανα συμπληρώματα που υπόσχονται ότι θα μας απαλλάξουν από το γήρας την κούραση την τριχόπτωση την κατάθλιψη.

Υπόσχονται « ενέργεια» , αρθρώσεις που θα είναι συνεχώς με λίπανση , ιστούς που δεν θα χάσουν ποτέ το κολλαγόνο κ.τ.λ

Η ανθρωπότητα δεν έχει ξεπεράσει τη «μαγική» σκέψη , αναζητάμε τον γκουρού με το βότανο που με « φυσικό τρόπο» θα αναστείλει την αναπόφευκτη φθορά.

Τι θα κάνουμε με την παχυσαρκία;

Στο   θέμα της υπογλυκαιμίας θα επανέλθω, γιατί υπάρχουν πολλά θέματα που δεν έχουν θιγεί. Δεν μου αρέσει  όμως η ιδέα το blog να είναι σαν texbook με κεφάλαια, το βρίσκω σχολαστικό και λίγο βαρετό.

Χθές παρακολούθησα επιστημονική  ημερίδα για την παχυσαρκία.

Τετριμμένο αλλά αληθινό: Η παχυσαρκία αποτελεί μάστιγα στις προηγμένες χώρες, παρά τα όσα γράφονται  

Είναι εντυπωσιακό να δεί κανείς , μετά από τόσα χρόνια , τόση έρευνα , ότι ακόμα δεν υπάρχει μια , αν όχι αποτελεσματική , τουλάχιστον αποδεκτή θεραπεία χωρις σημαντικές παρενέργειες.

Σύντομα θα κυκλοφορήσουν και στην Ελλάδα δύο νέα σκευάσματα που υπόσχονται μείωση του βάρους κατά τουλάχιστον 10% του υπάρχοντος σωματικού βάρους.

Να σημειωθεί ότι η θεραπεία , με σημαντικό μηνιαίο κόστος για τη μία και αρκετές ανεπιθύμητες   ενέργειες για την άλλη, είναι εφόρου ζωής για να διατηρηθεί το αποτέλεσμα.

Πρόκειται βέβαια για άτομα με κακοήθη παχυσαρκία που διατρέχουν υψηλό κίνδυνο  ακριβώς λόγω των πολλών κιλών που έχουν.

Πάντως ως προς  την συνηθισμένη μορφή παχυσαρκίας , τονίσθηκε κάτι γνωστό ότι ο οργανισμός μας έχει την τάση να μας επαναφέρει στα προηγούμενα της δίαιτας, επίπεδα.

Γι αυτό και το θέμα δεν είναι να χάσει κάποιος βάρος αλλά να μπορέσει να το διατηρήσει.

Η εμπειρία μου λέει ότι είναι δύσκολο με την πάροδο των ετών να παραμείνουμε στα ίδια κιλά, αλλά σε αυτό πρέπει να στοχεύουμε γιατι το να χάσεις γίνεται ακόμα δυσκολότερο.

Είναι δε ενδιαφέρον  να δεί κανείς πόσο έχουμε παραιτηθεί οι περισσότεροι γιατροί από την προσπάθεια να βοηθήσουμε τους ασθενείς μας να χάσουν βάρος.

Αν ερχόταν στο ιατρείο κάποιος με 25 πίεση ή 380 ζάχαρο θα μας κινητοποιούσε να κάνουμε κάτι. Όταν βλέπουμε ότι έχει20 κιλά πάνω από το κανονικό, τις περισσότερες φορές του λέμε « κάντε διαίτα και περπατήστε λίγο περισσότερο.»

Είναι πολλοί αυτοί που δεν θεωρούν την παχυσαρκία σαν πρόβλημα υγείας, αλλά σαν αισθητικό θέμα που από την στιγμή που δεν τους ενοχλεί, δεν πειράζει και τόσο.

Ένα ποσοστό απώλεια βάρους 10% συνοδεύεται με σημαντική μείωση της αρτηριακής πίεσης, των τιμών ζαχάρου των μονάδων ινσουλίνης και βελτίωση του γλυκαιμικού προφίλ.

Είναι αυτονόητο ότι η σωστή διατροφή ως προς την ποσότητα και το είδος της τροφής , πρέπει να ακολουθείται από όλη την οικογένεια.

Με εξοργίζει όταν έρχεται στο ιατρείο το ζευγάρι, η σύζυγος ή η κόρη/γιός 30 κιλά πάνω από το κανονικό, ο άνδρας και αυτός παχύσαρκος με διαβήτη και τους ακούς να λένε: « πέστε του γιατρέ μου να σταματήσει να τρώει»!!!

Υπογλυκαιμία. Μέρος 2ο

Στο δεύτερο  post για την υπογλυκαιμία θα προσπαθήσω να απαντήσω στα ερωτήματα που έθεσε ο σχολιαστής Ευαγγέλου και που αποτελούν θέμα για πολλούς.

Ο λόγος που εμείς οι θεραπευτές επιμένουμε στο να αποφεύγονται οι υπογλυκαιμίες, εκτός των άλλων που θα αναφερθούν, είναι ότι οι υπογλυκαιμία κατά κανόνα ακολουθείται από αυτό που ονομάζουμε, αντιδραστική υπεργλυκαιμία.

Ο οργανισμός όπως ανέφερα στο προηγούμενο, θα κάνει ότι μπορεί για να αντιμετωπίσει την υπογλυκαιμία, όλες οι ορμόνες που αναφέρθηκαν έχουν σαν στόχο να επαναφέρουν στο φυσιολογικό, τα επίπεδα  γλυκόζης στο αίμα.

Γιατί; Επειδή η γλυκόζη είναι η μόνη πηγή ενέργειας για τον εγκέφαλο.

Έτσι λοιπόν η αδρεναλίνη η αυξητική θα κινητοποιήσουν τα αποθέματα γλυκόζης στο σώμα μας η δε γλυκαγόνη θα μεταφέρει το γλυκογόνο του ήπατος (αυτή είναι η αποθήκη γλυκόζης του οργανισμού) ώστε να ανέβουν τα επίπεδα ζαχάρου.

Όσο πιο γρήγορα και αποτελεσματικά το κάνουμε εμείς τόσο μικρότερη θα είναι η δράση των αντισταθμιστικών ορμονών.

Στα χρόνια που έκανα την εξειδίκευση στο Διαβήτη, στο Λονδίνο, συμμετείχα σε ένα ερευνητικό πρόγραμμα και είχα τότε την εμπειρία μεγάλης υπογλυκαιμίας.

Ακόμα και όταν τα επίπεδα ζαχάρου μου πήγαν από το 40 στο 130 εγώ συνέχιζα να τρώω ότι έβρισκα μπροστά μου, τόσο από πείνα όσο και από τον πανικό που μου είχε προκαλέσει η αίσθηση ότι χάνομαι, την ώρα της υπογλυκαιμίας.

Να προσθέσω εδώ ότι πολλές φορές η υπογλυκαιμία προκαλεί γαστροπάρεση , κατάσταση στην οποία υπάρχει μειωμένη κινητικότητα του στομάχου, με αποτέλεσμα να μην απορροφώνται αυτά που τρώμε.   

Συμπερασματικά είναι δύσκολο να υπάρξει σημαντική υπογλυκαιμία χωρίς να ακολουθηθεί από υπεργλυκαιμία.

Ως προς τα συμπτώματα, πράγματι μπορεί να διαφέρουν ακόμα και στο  ίδιο άτομο. Αυτό έχει να κάνει με το πόσο «βαρειά» είναι η υπογλυκαιμία.

Ενας βασικός κανόνας είναι: κάθε περίεργο σύμπτωμα, έστω και αν δεν είναι αυτό που για σας είναι η γνώριμη υπογλυκαιμία, θα πρέπει να σας κάνει να σκεφθείτε ότι μπορεί να έχει πέσει το ζάχαρο κάτω από τα φυσιολογικά.

Γιατι άλλοτε φτάνει μια πορτοκαλάδα και άλλοτε όχι;

Εξαρτάται από το ποσο ενεργή ινσουλίνη έχετε από το τι έχει προηγηθεί, άσκηση και πόσο μεγάλης έντασηςκ.τ.λ

Σχετικά με τις ανεπίγνωστες υπογλυκαιμίες, θα πω ότι είναι μια σοβαρή κατάσταση τόσο που είναι ένας από τους βασικούς λόγους για να βάλει κανείς αντλία συνεχούς έγχυσης ινσουλίνης.

Ανεπίγνωστη είναι ότι κανείς δεν έχει απολύτως κανένα σύμπτωμα έστω και αν το ζάχαρο του είναι στο 30μγ, όχι όταν κάποια ήπια συμπτώματα αλλά δεν τα αξιολογεί.

Στο ερώτημα θα μπορούσε να χάσει κανείς τη ζωή του από υπογλυκαιμία; Η απάντηση είναι θεωρητικά ναι, στην πράξη όμως αυτό είναι σπανιότατο.

Ασχολούμαι μόνο με διαβήτη 34 χρόνια ζήτημα είναι αν το έχω αντιμετωπίσει πάνω από 2 φορές.

Θα υπάρξει συνέχεια στο θέμα γιατι υπάρχουν ακόμα πολλές πτυχές που δεν καλύφθηκαν.

Θα ήταν ενδιαφέρον να μας πείτε τις εμπειρίες σας και τους φόβους σας γύρω από το θέμα